Performans kaygısının genellikle sporla ilişkili olduğunu düşünürüz: Ancak sahne korkusu, toplantı odasından yatak odasına kadar her yerde gerçekleşebilir
PSİKOLOJİDE PERFORMANS KAYGISI NEDİR?
“Performans kaygısı, insanların önemli görevleri beklerken ve/veya sırasında yaşadığı ve performansın bozulmasına neden olan kaygıyı ifade eder” Bazen “sahne korkusu” olarak da adlandırılan performans kaygısı, topluluk önünde konuşmacılardan, müzisyenlerden ve sporculardan bir düğünde konuşma yapan birine kadar herkesi etkileyebilir.
PERFORMANS KAYGISININ 5 BELİRTİSİ
Danışanlar, performans kaygısını düşündüren çok çeşitli semptomlarla başvurabilirler:
- Duygusal belirtiler
Performans kaygısı olan danışanlar korku, endişe, endişe, utanç ve kendinden şüphe etme gibi çok çeşitli duygusal belirtiler yaşayabilir. Önemli derecede sıkıntı yaratırlar ve bireyin görevlere odaklanma yeteneğini olumsuz yönde etkilerler. - Bilişsel belirtiler
Performans kaygısı, aşırı özeleştiri, gerçekçi olmayan beklentiler ve başarısızlığa daha fazla odaklanma gibi olumsuz düşünce kalıplarına yol açabilir. Bu tür düşünme korku döngüsünün oluşmasına katkıda bulunur ve bireyin kendine olan güvenini azaltır. - Fiziksel belirtiler
Aynı zamanda kalp atış hızının artması, nefes darlığı, titreme, terleme, ağız kuruluğu, mide-bağırsak sorunları ve kas gerginliği gibi çeşitli fiziksel belirtilerle de ortaya çıkabilir. Bütün bunlar duygusal ve bilişsel semptomları daha da kötüleştirebilir. - Davranışsal belirtiler
Duygusal, bilişsel ve fiziksel belirtilere yanıt olarak danışanlar, kaygıyı tetikleyen durumlardan kaçınma, sosyal etkileşimlerden çekilme ve performansta bozulma gibi davranış değişiklikleri gösterebilir. - Kişilerarası sonuçlar
Performans kaygısı meslektaşlar, arkadaşlar ve aile üyeleriyle ilişkileri zorlayabilir. Etkilenen birey mesafeli ve işbirlikçi görünmeyebilir, bu da daha fazla sosyal izolasyona ve artan baskıya yol açabilir.
Performans Kaygısının 3 Yaygın Nedeni
En önemlilerinden üçü şunları içerir:
- Başarısızlık korkusu
İnsanlar “Ya şöyle olursa” diye düşünmeye eğilimlidirler. Zamanımızın çoğunu kendimize şu soruyu sorarak geçiririz: “Ya başarısız olursam? Peki ya başkalarını hayal kırıklığına uğratırsam?” Başarısızlık korkumuz bizi gerginleştirir ve işi bitirmek yerine neyin yanlış gidebileceğine ve nelerden kaçınmamız gerektiğine odaklanmamıza neden olur. - Gerçekçi olmayan beklentiler
Mükemmeliyetçiliğe eğilimliyiz. Kendimize gerçekçi olmayan beklentiler koyarız ve bunları yerine getiremediğimizde kendimizi sert bir şekilde yargılarız. Başarılı ya da başarısız olduğumuz bu ya hep ya hiç düşüncesi, rekabetçi ve zorlu durumlarda kaygıya neden olur. - Güven eksikliği
Başarılı olabileceğimize veya belirli hedeflere ulaşabileceğimize olan inancımız, kaygı derecemizi etkiler. Çok az olursa, başarısızlık bekleyerek ve denemek istemeyerek takılıp kalabiliriz.
Performans kaygısı, algılanan baskı koşulları altında performansın (sporda, işyerinde, eğitim ortamlarında ve ötesinde) ani bozulması anlamına gelen “boğulmaya” neden olabilir. “Aşırı kaygılı olduğunuzda performansınız için ne kadar çaba harcarsanız durum o kadar kötüleşir”
PERFORMANS KAYGISI NASIL AZALTILIR?
Kaygıyı azaltmak için çeşitli teknikler vardır. Birçoğu performans kaygısının ardındaki nedenleri ve başarısızlık korkumuzu, gerçekçi olmayan beklentilerimizi ve güven eksikliğimizi nasıl yeniden çerçevelendirebileceğimizi düşünüyor.Birey aşağıdaki sorular üzerinde derinlemesine düşünerek kendisinden ne beklediğini sorarak faydalanabilir:
- Durum veya bağlamdan bağımsız olarak her performans sergilediğimde kusursuz bir performans sunmayı bekliyor muyum?
- Bu özel performansta veya etkinlikte başarılı olamazsam tamamen vazgeçmeyi düşünüyor muyum?
- Her performansımda tutarlı bir şekilde en yüksek beklentilerimi belirlemek faydalı olur mu?
- Performansımdaki başarısızlığın kişisel olarak başarısızlığa eşit olduğuna inanıyor muyum?
- Alanımda en iyisi olamazsam, bu, eğitime ve uygulamaya harcadığım onca zamanı ve çabayı anlamsız mı kılıyor?
Beklentilerinin gerçekçi olmadığını kabul etmek ve kendilerine daha fazla şefkatle bakmak, performans kaygısına yol açan baskının bir kısmını ortadan kaldırabilir.