Bir partner ya da aile üyesi herkesin ihtiyaçlarını, isteklerini ve refahını kendisininkinden üstün tuttuğunda, bu karşılıklı bağımlılık olabilir. Pek çok psikolojik terim gibi, “bağımlı” kelimesi de çok fazla ortalıkta dolaşmaktadır. Ancak, en gerçek anlamıyla, birbirine bağımlı bir ilişki genellikle bir kişinin duygusal destek veya bağlantı için diğerine aşırı derecede bağımlı olduğu tek taraflı bir ilişkiyi içerir.
Genellikle bir partnerin diğerinin işlevsiz veya sağlıksız davranışlarına izin vermesine yol açmasıdır. “Karşılıklı bağımlı kişi, sınırları koymakta zorlanabilir. Kendi duygularının ve eylemlerinin sorumluluğunu üstlenebilir, partneri için bahaneler üretebilir ve kendi ihtiyaç ve arzularını ihmal edebilir.” Birbirine bağımlı bir kişinin genellikle kendisiyle olduğu kadar başkalarıyla da güven sorunları olduğu görülmüştür.
Aynı zamanda diğer insanların da ihtiyaç duyulduklarını hissettikleri şekilde düzeltme arzuları bulunmaktadır bu da onların amacına hizmet etmektedir. Tipik olarak başkalarının ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarının önüne koyarlar ve ilişkilerini ayakta tutmak için ne gerekiyorsa yaparlar. Bunun nedeni partnerlerini veya diğer ilişkilerini kaybetme korkusudur. Karşılıklı bağımlı olunan bir ilişkide kişi, diğer kişi olmadan kim olduğunu bilememe eğilimindedir ve onlar olmadan hayatı düşünemez. Bu nedenle karşı taraf için bahane üretilebilir, zararlı davranışlara hoşgörü gösterilebilir.”
KARŞILIKLI BAĞIMLILIĞIN BELİRTİLERİ
Karşılıklı bağımlılığın belirtilerinin genellikle bu ana sorunlar çerçevesinde yer almaktadır:
- Başkalarının duygularından, seçimlerinden ve davranışlarından sorumlu hissetmek
- Başkasının daha sonra sizin için aynısını yapmasını umarak onunla ilgilenmek
- İlişkiyi kaybetme ve/veya incinme korkusu
- Kişinin kendi duygu, düşünce ve inançlarını tanımlamada zorluk
- Düşük benlik saygısı , “Onların hatalarından gerçekten ben sorumluyum” veya “Onsuz ben değersizim” gibi bağımlı düşüncelere yol açar.
- Başkalarıyla sağlıklı sınırlar koyamama
- İhtiyaçları ve/veya duyguları doğrudan iletmede zorluk
- Duygusal açıdan olgunlaşmamış veya sürekli bakıma muhtaç biriyle ilişki içinde olmayı seçmek
- Acıyı veya çatışmayı önlemek için kontrol edici veya manipülatif davranış
- Kendisi için en iyi olandan ziyade diğer kişinin isteklerine göre karar verme eğilimi
- Başkalarını memnun etmek için kendi isteklerini, ihtiyaçlarını ve hedeflerini feda etmek
BAĞIMLI İLİŞKİLERİN TEDAVİSİ
Aradığınız terapi, romantik bir partnerle ilişki için terapi mi aradığınıza, yoksa arkadaşlıklar ve/veya diğer ilişkilerde karşılıklı bağımlılık kalıplarıyla mı mücadele ettiğinize bağlıdır. Bireysel terapi, düşük benlik saygısı, travma geçmişi ve ailedeki duygusal ihmal geçmişi gibi birbirine bağlı kalıpları besleyen daha derin duygusal kalıpları ve mücadeleleri anlamanıza yardımcı olabilirken, eş bağımlı bir ilişki içindeyseniz çift terapisi oldukça yararlı olabilir.
Çift terapisi, etkili duygusal iletişimi, sınır belirlemeyi ve daha sağlıklı karşılıklı bağımlılık ve bağlantı kalıplarını öğrenerek , eşlerin birbirine bağlı dinamiklerini daha derinlemesine anlamalarına ve iyileştirmelerine yardımcı olmaktadır. İlişki tarzlarını anlamaya, birbirine bağlı davranışlarla ilişkili temel duyguları tanımlamaya odaklanmaktadır. İnsanların, sınırları belirlemek için ihtiyaç duyulan, sahiplenilmemiş taraflarını bütünleştirmelerine yardımcı olmaktadır.
“Bağlanma stilleri, çocukken bize nasıl bakıldığına ve ailemizin bizimle nasıl etkileşime girdiğine dayanıyor”. Bu bilgi, belirli ilişkilerin bizim için neden tetikleyici olabileceğine ve bu durumlarda nasıl tepki verdiğimize dair değerli bilgiler sağlıyor. Aynı zamanda tetikleyicilerimizi tanımlamamıza ve birbirine bağımlı davranışlarda bulunduğumuzu anlamamıza da yardımcı olmaktadır.”
“Bir zamanlar keyif aldığınız şeyleri yapmaya geri dönün ve kendi sevdiğiniz ve sevmediğiniz şeyleri belirleyin, çünkü muhtemelen diğer kişinin hayatına o kadar karışmışsınız ki artık neyden keyif aldığınızı bilemeyebilirsiniz” “Kendinizi tanıyın ve kendi ihtiyaçlarınızı karşılayın.” İyileşmek için kendinizi ilk sıraya koyun ve kendi ihtiyaçlarınızı, isteklerinizi ve duygularınızı onurlandırın. “Kişisel bakım aynı zamanda kendinize sevgi ve şefkat vermek anlamına da gelir.